Υποτονική Ανάπτυξη ;
Με αυτόν τον όρο περιέγραψε πριν πολλά χρόνια ο περίφημος οικονομολόγος Keynes μια παρατεταμένη περίοδο αναιμικής ανάπτυξης και κάτι ανάλογο φαίνεται πως συμβαίνει με την οικονομία των ΗΠΑ: ο δείκτης PMI βρέθηκε τον Μάιο στα χαμηλότερα επίπεδα απο το 2009 , τα yields των 3μηνιαίων εντόκων γραμματίων ξεπέρασαν αυτά του 10ετούς ομολόγου με το μεγαλύτερο spread απο το 2007 – και όλοι θυμόμαστε τί είχε συμβεί 1 χρόνο αργότερα – η JPM αύξησε την πιθανότητα ύφεσης απο 25% στο 40% για το Β εξάμηνο του 2019 , ενώ η ML πιστεύει ότι οι ΗΠΑ είναι στα τελευταία στάδια του ανοδικού κύκλου της οικονομίας .Κάτι με οποίο συμφωνούν πολλοί επενδυτές στην αγορά ομολόγων. Το δε έλλειμα του Προυπολογισμού ενώ είχε συρικνωθεί στο 2% του ΑΕΠ το 2015 , εκτοξεύτηκε στο 4,5% το 2017 με τις μεγάλες φοροαπαλλαγές.
Απο την άλλη η ανεργία είναι μεν στα χαμηλότερα επίπεδα απο το 1970 (3,6%) αλλά σε αυτήν δεν έχει προσμετρηθεί ενα 10-11% του εργατικού δυναμικού το οποίο είτε έχει σταματήσει να ψάχνει για εργασία είτε εργάζεται part time (όπως ακριβώς και στην Ελλάδα) ενώ θα ήθελε να εργαστεί full time. Ο γνωστός οικονομολόγος Summers χαρακτηρίζει την σημερινή κατάσταση ως κοσμική στασιμότητα , ένα φαινόμενο όπου η ανάπτυξη επιτυχάνεται μόνο με ακραίες νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές. Ανάλογη περίοδο οι ΗΠΑ γνώρισαν την δεκαετία του 1950, αρχές του 2000 και την δεκαετία του 1930. Κάτι που δεν προκαλεί εκπληξη μιας και η κρίση του 2008 μόνο με την Μεγάλη Υφεση του 1929 μπορεί να συγκριθεί.
Σε ανάλογη φάση του οικονομικού κύκλου φαίνεται πως βρίσκεται σήμερα η Ευρώπη και η Ιαπωνία.
Πιέσεις στις τιμές δλδ απειλή για πληθωρισμό δεν υπάρχει αφού η ανάπτυξη είναι τόσο αργή και χλιαρή παρά την εξαιρετικά επιθετική δημοσιονομική πολιτική της Ομοσπονδιακής κυβέρνησης και βέβαια το πακτωλό χρημάτων που τύπωσε η Fed (αλλά και οι ECB, BoJ, BoE) και ο οποίος είναι περίπου 15% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Το παγκόσμιο δε χρέος απο 100% του παγκόσμιου ΑΕΠ , σήμερα είναι πολύ κοντά στο 300% , και αυτό συνδιαστεί με τα παραπάνω, η κατάσταση είναι ακρως ανησυχητική , όχι για το αν η Αμερικανική ή η παγκόσμια οικονομία θα βρεθεί σε ύφεση , αλλά για το πως αυτή θα αντιμετωπιστεί ..
Δρ.Π.Δάντης
Πηγη: Bloomberg.com